Აქტორის,, ერთგულ მკითხველს ამჯერად მოგიყვებით ისტორიას, სადაც პატარა გოგო დიდ ტრაგედიასთან ბრძოლაში იმარჯვებს. Ამბის მთავარი გმირი 21 წლის მარიამ ტატანაშვილია, გოგონა ,რომლის ცხოვრებაც ორი მთავარი ეპიზოდია-ავტოსაგზაო შემთხვევამდე და მის შემდეგ. Მასთან ინტერვიუს სწორედ ამ შემთხვევის გახსენებით ვიწყებთ, რამაც მარიამი ძლიერების და გაუტეხელობის ნამდვილ მაგალითად აქცია.

მარიამ , მოგვიყევით ავტოსაგზაო შემთხვევაზე ,რომელშიც მოყევით.

,,Დაახლოებით Სამი წლის წინ, 2021 წლის 15 იანვარს მოვყევი ავარიაში, 14 იანვარს მეგობრები წავედით ძველით ახალი წლის და მეგობრის დაბადების დღის აღსანიშნავად, მეორე დღეს ,როდესაც იქედან ვბრუნდებოდით , მძღოლი საჭესთან საბახუსევ მდგომარეობაში იჯდა, სიჩქარე მაღალი არ ყოფილა, 60-70-ით მივდიოდით, თუმცა ნაწვიმარზე მანქანა მოსრიალდა, რამდენიმე წრე გავაკეთეთ და გაჩერებულ სატვირთო მანქანას დავეჯახეთ. მე უკანა სავარძლის შუა ნაწილში ვიჯექი, დარტყმის ძალამ ჯერ წინ გამისროლა და სახით დავეცი ტორპედოს, შემდეგ კი ისევ უკან სავარძელზე გადავარდი. Შემთხვევის დროს 18 წლის ვიყავი, ცხრამეტის 3 მარტს კომაში მყოფი გავხდი. Მას შემდეგ ოცი და ოცდაერთი წლის დაბადების დღეები მქონდა, რომლებსაც იმ საბედისწერო შემთხვევის დამსახურებით, მხედველობის გარეშე შევხვდი.,,

Ვიცით რომ ტრავმები იყო დიდი სირთულის და მრავლობითი, დაგჭირდა მრავალი ოპერაცია.

,, დიახ ავარიის შედეგად გავიკეთე თორმეტი ოპერაცია. მქონდა ყბასახის მრავლობითი მოტეხილობა. მხედველობა ორივე თვალში დავკარგე. Გამიკეთდა მარცხენა ხელის საჩვენებელი თითის, მარჯვენა ფეხის ხუთივე თითის და მარჯვენა თვალის ამპუტაცია. Ასევე მქონდა მარცხენა ფეხის წვივის სამივე ძვლის მოტეხილობა, რის გამოც რკინებით მაქვს აწყობილი. Ავარიის შედეგად ფილტვებიც დამეთრომბა.,,

Ამ ეტაპზე რა ტიპის ქირურგიული ჩარევები გესაჭიროება?

,, ამ ეტაპზე მესაჭიროება მარცხენა თვალის ოპერაცია, იმისათვის რომ მხედველობა აღმიდგეს. მარჯვენა თვალის და თითების პროთეზირება. Საამისოდ ფინანსური რესურსები უკვე არ გამაჩნია, ყოველი ოპერაციის წინ მიგროვდებოდა კონკრეტული თანხა, რაც მყოფნიდა მხოლოდ ერთ ოპერაციაზე და შემდგომ რეაბილიტაციაზე. ამაში დიდი წვლილი მიუძღვით სრულიად უცხო ადამიანებს, რისთვისაც მათი მადლიერი ვიქნები ყოველთვის.,,

Ავარიამ და მრავლობითმა დაზიანებებმა თქვენი გარეგნობა შეცვალა, როგორ შეძელით ამის გააზრება და მიღება.

,,ავარიის შემდეგ, როდესაც გავიაზრე ჩემი მდგომარეობა თუ რა ფიზიკური დაზიანებები მქონდა, ძალიან გამიჭირდა ამასთან შეგუება. ყველაფერი რაც საკუთარ გარეგნობაში მომწონდა განადგურდა და ამის შედეგად დაიბადა უამრავი კომპლექსი, რომლების დაძლევაშიც ვერასდროს ვერავინ დაგეხმარება. უამრავი ადამიანი მელაპარაკებოდა ამ ჩემს კომპლექსებზე, თუმცა ჩემს აზრებში ვერავინ ვერანაირი ცვლილება ვერ შეიტანა. წელიწად ნახევრის მანძილზე ვესაუბრებოდი საკუთარ თავს, თვითონ ვუსმენდი ფსიქოლოგებს და ვმსჯელობდი ჩემს გონებაში თუ როგორ იქნებოდა უკეთესი, რომ მოვქცეულიყავი და მეფიქრა. ვეძებდი გზას, რომ დამეძლია ეს კომპლექსები, რადგან შინაგანად მანადგურებდა და მჭამდა. საბოლოოდ საკუთარი თავი მივიღე ისეთი, როგორიც ვარ, რადგან ამის გარდა უბრალოდ სხვა გზა არ გაგაჩნია, რადგან შენ არ შეგწევს სამყაროში იმის ძალა, რომ დაალაგო ყველაფერი ისე როგორც შენ გინდა და ამას ადეკვატური გააზრება და შეგუება სჭირდება. ამას გარდა, შენ უბრალოდ სხვა გზა არ გრჩება. ყველაზე მეტად ცხოვრებაში მეზიზღება “დაიკიდე”,თუმცა იქ , სადაც ვერაფერს შეცვლი, ჯობია ასე მოიქცე და შეეგუო არსებულ რეალობას. გიყვარდეს და მიიღო საკუთარი თავი ისეთი როგორიც ხარ. სხვა ადამიანები ყოველთვის გრძნობენ თუ როგორი დამოკიდებულებით ვართ განწყობილნი ჩვენ საკუთარი თავის მიმართ და სანამ შენ არ აგრძნობინებ ადამიანებს იმას, რომ შენ ასეთი ხარ , მაგარი ტიპი ხარ, რადგან გაქვს თავდაჯერებულობა შენი ახალი რეალობის მიუხედავად, მანამდე ისინი ვერ შეძლებენ მიგიღონ ისეთი როგორიც ხარ. შენი თავდაჯერებულობა იგრძნობა ყველგან და ყოველთვის.,,

 გაქვს ეს მიმღებლობა საზოგადოებისგან?

 ,, დიახ მაქვს, იმის მიუხედავად რომ ძალიან ბევრი გამომწერი და გულშემატკივარი მყავს, ცუდი კომენტარები მაინც ძალიან მცირეა. 99%-მა მიმიღო ისეთი როგორიც ვარ, მთელ ჩემს აუდიტორიას ძალიან ვუყვარვარ და სულ დადებით კომენტარებს მიწერენ , დადებით ემოციებს გამოხატავენ როდესაც ქუჩაში მხვდებიან. ისინი ყველაზე მეტად დამეხმარნენ ამ პრობლემების გადალახვაში. მათი თითოეული კომენტარი და გამოგზავნილი შეტყობინება ენერგიებით მავსებდა და უფრო მეტად მაძლევდა წინსვლის სტიმულს.,,

( მარიამის გვერდის ლინკი -https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0B2DaHg4w36bq5rVg9Mw4EguAyesVBrQRtL7Xhv8bayasW2BwgKmRqdjNgpkjj2ZHl&id=100083075305299&mibextid=Nif5oz)

Ავტოსაგზაო შემთხვევამ შეცვალა შენი პირადი ცხოვრებაც, გსურს ამაზე საუბარი?

 ,,Სანამ ავარიაში მოვხვდებოდი, მყავდა შეყვარებული. Ავარიის შემდგომ თავიდან სხვანაირად იყო განწყობილი როდესაც ტელეფონზე ველაპარაკებოდი, თუმცა მას შემდეგ რაც მნახა ყველაფერი ისე შეიცვალა მის ქცევაში, როგორც თეთრიდან შავზე. Სიმართლე გითხრათ მე ბოლომდე არვიცი მიზეზი, მხოლოდ მან იცის მის გონებაში რა მოხდა, დღემდე მიჭირს ამ ამბის და მათ შორის მისი დავიწყებაც. რათქმაუნდა ძალიან რთულია დაივიწყო ადამიანი, რომელიც გიყვარს და მასთან ერთად ასეთი ამბავი გადაგხდა .,,

Მარიამ, დასაქმებული ხართ?

,,დასაქმებული არ ვარ რადგან საერთოდ ვერ ვხედავ და დამოუკიდებლად ვერაფერს ვერ ვაკეთებ სახლში გადაადგილების გარდა, თუმცა ვერ ვიტყვი რომ პასიური ცხოვრებით ვცხოვრობ. ახლახანს დავიწყე დარბაზში სიარული და ვარჯიში, სადაც დავყავარ ჩემს მეგობარს. აპირებს ფიტნეს ინსტრუქტორობას, იცის ყველა ვარჯიში და მეხმარება იმაში, რომ ვივარჯიშო სწორად და ტონუსში მოვიყვანო ჩემი დასუსტებული კუნთები და ძვლები. ამის გარდა მე ჯერჯერობით აუდიო წიგნებს ვუსმენ. სახელმწიფომ ოპერაციები ნაწილობრივ დამიფინანსა, თუმცა დაახლოებით ერთი იმდენით მეტი დასჭირდა ჩემს მრავლობით ქირურგიულ ჩარევებს. Ამჟამინდელი ოპერაცია რაც მაქვს დარჩენილი, იმას არ აფინანსებს სახელმწიფო. იმის მიუხედავად, რომ ეს არ არის პლასტიკური ოპერაცია და არის მხედველობის დაბრუნება, ჯანდაცვა ფიქრობს რომ ამის დაფინანსება არ არის აუცილებელი. ისინი არ მიფინანსებენ არც მარჯვენა თვალის პროთეზს. ჩვენი სახელმწიფოსთვის 21წლის გოგოს, რომ თვალი არ აქვს და უნდა რომ სრულყოფილი სახე ჰქონდეს ეს არაფერს არ ნიშნავს ალბათ. მათ ასეთი დევიზი აქვთ “თუ სუნთქავ არ კვდები ხვდები?”მეტი მათზე არაფრის თქმა არ შემიძლია. თუმცა რაც გამიკეთეს იმისთვისაც ძალიან მადლობელი ვარ.,,

Რას ეტყოდი ადამიანებს,რომლებმაც მსგავსი გადაიტანეს?

,,ცოტა რთულია სიტყვით მიმართო ადამიანს, ვისაც ასეთი კოშმარი გადახდა, რადგან მე ვიცი რამხელა სტრესიც მოაქვს ამ ყველაფერს, ამასთან ერთად კომპლექსები ტკივილები და ემოციური არასტაბილურობა. მხოლოდ შემიძლია ვუთხრა ის, რომ იყვნენ ძლიერები, გაუძლონ, იბრძოლონ წავიდნენ მხოლოდ წინ. პირველ რიგში საკუთარი თავისთვის და არ დანებდნენ რაც არუნდა დაუჯდეთ საყვარელი ადამიანების გამო.,,

Რას ეტყოდით მძღოლებს?

,,მძღოლებს ვეტყოდი, რომ ნუ დაჯდებით საჭესთან რომელიმე ალკოჰოკური ან ნარკოტიკული თრობის ქვეშ მყოფები, რადგან ჩვენ გვინგრევთ ცხოვრებას და ამასთან ერთად საკუთარ თავსაც ინადგურებთ. გაუფრთხილდით პირველ რიგში საკუთარ თავებს და შემდეგ სხვებს. Დააფასეთ სხვისი და თქვენი სიცოცხლე’’ 

Მარიამ, რა მიზნები გაქვთ?

,, მინდა რომ რამდენიმე ენა შევისწავლო, გავხდე პროფესიონალი ფოტოგრაფი და ბევრი დასამახსოვრებელი ფოტო გადავიღო. ასევე, მინდა ჩავაბარო უნივერსიტეტში ფსიქოლოგიაზე, მინდა მქონდეს ჩემი სახლი , რომელიც არასდროს მქონია და მინდა ვიყო საამაყო შვილი, რისთვისაც აუცილებლად ყველაფერს გავაკეთებ. ‘’

Ინტერვიუს ბოლოს Გვითხარით საყვარელი ფრაზა.

,,ჩემი საყვარელი ფრაზა არის “არ გაბედო სიკვდილი სანამ ცოცხალი ხარ”.

Მარიამი თავისი ისტორიით მხოლოდ ერთი ფურცელია იმ წიგნში, სადაც ადამიანების ცხოვრება ერთი გაუთვალისწინებელი შემთხვევის გამო სამუდამოდ იცვლება. Ამ ადამიანურ ისტორიებში შედეგი ხშირად ერთმანეთზე მძიმე, დრამატული და განსხვავებულია. მიზეზი კი მსგავსი - გადაჭარბებული სიჩქარე ან არაფხიზელ მდგომარეობაში მყოფი მძღოლი ან ორივე ერთად.

Საგზაო შემთხვევების უახლეს სტატისტიკაზე, აქტორთან ,,ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის ხელმღვანელი’’ , ეკა ლალიაშვილი საუბრობს.

,,2023 წლის ორი კვარტალის განმავლობაში (იანვარ-ივნისი) 2 580 საგზაო სატრანსპორტო შემთხვევა მოხდა (სსკ–ის 276-ე მუხლის მიხედვით), დაიღუპა 189, ხოლო დაშავდა 3 326 ადამიანი. დედაქალაქში მოხდა 1 276 შემთხვევა, დაშავდა 1 485 ადამიანი, ხოლო დაიღუპა 34 პირი. მიმდინარე წლის 6 თვეში, 16 წლამდე 6 მოზარდი დაიღუპა, ხოლო 380-მ მიიღო ტრავმა.

„მიმდინარე წლის იანვარ-ივნისში წინა წლის იგივე პერიოდთან შედარებით საგზაო სატრანსპორტო შემთხვევები მომატებულია 0.31%-ით, დაზიანებები შემცირდა 6 %-ით, ხოლო ლეტალობა შემცირდა 14,5 %-ით. 

პირველ ორ კვარტალში მსხვერპლის რაოდენობა შემცირდა, თუმცა შემცირება უნდა იყოს მუდმივი და მდგრადი. საგზაო უსაფრთხოების ამაღლება მხოლოდ იმ შემთხვევაში მოხდება თუ შევძლებთ მივმართოთ სხვადასხვა სახის პრევენციულ ღონისძიებებს საგზაო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების, ტრანსპორტის გამარულობის, საგზაო მოძრაობის მონაწილეთა ცნობიერების ამაღლების თვალსაზრისით.

საგზაო შემთხვევების მძიმე შედეგებით დასრულების ერთ-ერთი წამყვანი ფაქტორი სიჩქარის გადაჭარბება და ტრანსპორტის აგრესიული მართვაა, ამიტომ ქულათა სისტემის ადმინისტრირება ჭკვიანი კამერების მიერ სწაფად და ეფექტურად აამაღლებს უსაფრთხოებას, შეამცირებს აგრესიულ მართვას და მძღოლების ქცევის შეცვლას შეუწყობს ხელს.’’

Აღსანიშნავია, რომ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგზანიზაციის (WHO) თანახმად, საქართველო ავტოსაგზაო შემთხვევების შედეგად სიკვდილიანობის მაჩვენებლით მსოფლიოში ერთ-ერთ წამყვან პოზიციაზეა. Სიკვდილი გზებზე, იმდენად შეერია ყოველდღიური ცხოვრების ამბებს, თითქოს შეეჩვია კიდეც ადამიანის ყურთასმენა და უმეტესად ასახვას მხოლოდ Წამიერ შეშფოთებაში ჰპოვებს. Ამ ისტორიებს მუდმივ ამბებად მხოლოდ ისინი დაატარებენ, ვინც მარიამის მსგავსად ტკივილი საკუთრივ გამოსცადეს. Ალბათ ამ გამოცდილებით აღარც მარიამი ჩაჯდებოდა ისეთ ავტომობილში, რომელსაც ნაბახუსევი მძღოლი მართავს, თუმცა ესეც არ იყოს ადამიანებმა არასდროს ვიცით რას უნდა ველოდეთ შემხვედრისგანაც. Არც თუ ისე იშვიათად ფატალური შემთხვევები ხომ სწორედ ისეთ დროს დგება, როცა დამნაშავე მძღოლი მეორე ავტომობილში ზის. Ნებისმიერ შემთხვევაში მიზეზი შედეგს ვერ ამსუბუქებს და ახლაც ამ სტატიაში, ბევრი საკუთარ თავს ამოიცნობს შერეული განცდებით. Წუხილი, სინანული, სიბრაზე რატომ მაინცდამაინც მას. Თუმცა ისიც ხომ არის რომ, თუ მას ახლა ფიქრი, წუხილი და სიბრაზე შეუძლია ესეიგი გადარჩა. ესეიგი ის დაუსრულებელ წიგნში ,,სიკვდილი გზებზე’’ უკეთესი ეპიზოდია, გადარჩენილების ცალკე ეპიზოდი. Სწორედ Ასეთია მარიამი, გოგონა რომელიც არ დანებდა. ახალი გარეგნობით ახალი ცხოვრება დაიწყო და მიზნადაც ბევრისთვის შეუძლებელი დაისახა. Გადაიღოს შთამბეჭდავი ფოტოები თვალებით, რომლითაც ვერ ხედავს. Მხედველობის ნაწილობრივი დაბრუნება კი კვლავ ოპერაციას, თანხებს და მარიამის შინაგან სიძლიერეს მოითხოვს და თუ უმძიმეს ავარიაში მარიამის გადარჩენა სასწაულია, მას ბოლომდე სჯერა, რომ კეთილი ადამიანების დახმარებით, მის ცხოვრებაში კიდევ ბევრ პოზიტიურ სასწაულს მოახდენს.

მარიამ ტატანაშვილის დახმარებისთვის თანხა შეგიძლიათ ჩარიცხოთ ანგარიშის ნომრებზე: 

#GE12TB7113845068100026

 მიმღები Შორენა ზიზიაშვილი, მარიამის დედა

 #GE62BG0000000162441132

 მარიამ ტატანაშვილი

 ავტორი-ეკა შალამბერიძე

,,Აქტორის,, ერთგულ მკითხველს ამჯერად მოგიყვებით ისტორიას, სადაც პატარა გოგო დიდ ტრაგედიასთან ბრძოლაში იმარჯვებს. Ამბის მთავარი გმირი 21 წლის მარიამ ტატანაშვილია, გოგონა ,რომლის ცხოვრებაც ორი მთავარი ეპიზოდია-ავტოსაგზაო შემთხვევამდე და მის შემდეგ. Მასთან ინტერვიუს სწორედ ამ შემთხვევის გახსენებით ვიწყებთ, რამაც მარიამი  ძლიერების და გაუტეხელობის ნამდვილ მაგალითად აქცია.

მარიამ  , მოგვიყევით ავტოსაგზაო შემთხვევაზე ,რომელშიც მოყევით.

,,Დაახლოებით Სამი წლის წინ, 2021 წლის 15 იანვარს მოვყევი ავარიაში, 14 იანვარს მეგობრები წავედით ძველით ახალი წლის და მეგობრის დაბადების დღის აღსანიშნავად, მეორე დღეს ,როდესაც იქედან ვბრუნდებოდით , მძღოლი საჭესთან საბახუსევ მდგომარეობაში იჯდა, სიჩქარე მაღალი არ ყოფილა, 60-70-ით მივდიოდით, თუმცა ნაწვიმარზე მანქანა მოსრიალდა, რამდენიმე წრე გავაკეთეთ და გაჩერებულ სატვირთო მანქანას დავეჯახეთ.  მე  უკანა სავარძლის შუა ნაწილში ვიჯექი,  დარტყმის ძალამ ჯერ წინ გამისროლა და სახით დავეცი ტორპედოს,  შემდეგ კი ისევ უკან სავარძელზე გადავარდი. Შემთხვევის დროს 18 წლის ვიყავი, ცხრამეტის 3 მარტს კომაში მყოფი გავხდი. Მას შემდეგ  ოცი და ოცდაერთი წლის დაბადების დღეები მქონდა, რომლებსაც იმ საბედისწერო შემთხვევის დამსახურებით, მხედველობის გარეშე შევხვდი.,,

Ვიცით რომ ტრავმები იყო დიდი სირთულის და მრავლობითი, დაგჭირდა მრავალი ოპერაცია.

,, დიახ ავარიის შედეგად გავიკეთე თორმეტი ოპერაცია. მქონდა ყბასახის მრავლობითი მოტეხილობა. მხედველობა ორივე თვალში დავკარგე. Გამიკეთდა მარცხენა ხელის საჩვენებელი თითის, მარჯვენა ფეხის ხუთივე თითის და მარჯვენა თვალის  ამპუტაცია. Ასევე მქონდა მარცხენა ფეხის წვივის სამივე ძვლის მოტეხილობა, რის გამოც რკინებით მაქვს აწყობილი. Ავარიის შედეგად    ფილტვებიც დამეთრომბა.,,

Ამ ეტაპზე რა ტიპის ქირურგიული ჩარევები გესაჭიროება?

,, ამ ეტაპზე მესაჭიროება მარცხენა თვალის ოპერაცია, იმისათვის რომ მხედველობა აღმიდგეს. მარჯვენა თვალის  და თითების პროთეზირება. Საამისოდ ფინანსური რესურსები უკვე  არ გამაჩნია, ყოველი ოპერაციის წინ მიგროვდებოდა კონკრეტული თანხა, რაც მყოფნიდა მხოლოდ ერთ ოპერაციაზე და შემდგომ რეაბილიტაციაზე.  ამაში დიდი წვლილი მიუძღვით სრულიად უცხო ადამიანებს, რისთვისაც მათი მადლიერი ვიქნები ყოველთვის.,,

Ავარიამ და მრავლობითმა დაზიანებებმა თქვენი გარეგნობა შეცვალა, როგორ შეძელით ამის გააზრება და მიღება.

,,ავარიის შემდეგ, როდესაც გავიაზრე ჩემი მდგომარეობა თუ რა ფიზიკური დაზიანებები მქონდა, ძალიან გამიჭირდა ამასთან შეგუება. ყველაფერი რაც საკუთარ გარეგნობაში მომწონდა განადგურდა და ამის შედეგად დაიბადა უამრავი კომპლექსი, რომლების დაძლევაშიც ვერასდროს ვერავინ დაგეხმარება. უამრავი ადამიანი მელაპარაკებოდა ამ ჩემს კომპლექსებზე, თუმცა ჩემს აზრებში ვერავინ ვერანაირი ცვლილება ვერ შეიტანა. წელიწად ნახევრის მანძილზე ვესაუბრებოდი საკუთარ თავს, თვითონ ვუსმენდი ფსიქოლოგებს და ვმსჯელობდი ჩემს გონებაში თუ როგორ იქნებოდა უკეთესი, რომ მოვქცეულიყავი და მეფიქრა. ვეძებდი გზას, რომ დამეძლია ეს კომპლექსები, რადგან შინაგანად მანადგურებდა და მჭამდა. საბოლოოდ საკუთარი თავი მივიღე ისეთი, როგორიც ვარ, რადგან ამის გარდა უბრალოდ სხვა გზა არ გაგაჩნია, რადგან შენ არ შეგწევს სამყაროში იმის ძალა, რომ დაალაგო ყველაფერი ისე როგორც შენ გინდა და ამას ადეკვატური გააზრება და შეგუება სჭირდება. ამას გარდა, შენ უბრალოდ სხვა გზა არ გრჩება. ყველაზე მეტად ცხოვრებაში მეზიზღება “დაიკიდე”,თუმცა იქ , სადაც  ვერაფერს შეცვლი, ჯობია ასე მოიქცე და შეეგუო არსებულ რეალობას. გიყვარდეს და მიიღო საკუთარი თავი ისეთი როგორიც ხარ. სხვა ადამიანები ყოველთვის გრძნობენ თუ როგორი დამოკიდებულებით ვართ განწყობილნი ჩვენ საკუთარი თავის მიმართ და სანამ შენ არ აგრძნობინებ ადამიანებს იმას, რომ შენ ასეთი ხარ , მაგარი ტიპი ხარ, რადგან  გაქვს თავდაჯერებულობა შენი ახალი რეალობის მიუხედავად,  მანამდე ისინი ვერ შეძლებენ მიგიღონ ისეთი როგორიც ხარ. შენი თავდაჯერებულობა იგრძნობა ყველგან და ყოველთვის.,,

 გაქვს ეს მიმღებლობა საზოგადოებისგან?

 ,, დიახ მაქვს, იმის მიუხედავად რომ ძალიან ბევრი გამომწერი და გულშემატკივარი მყავს, ცუდი კომენტარები მაინც ძალიან მცირეა. 99%-მა მიმიღო ისეთი როგორიც ვარ, მთელ ჩემს აუდიტორიას ძალიან ვუყვარვარ და სულ დადებით კომენტარებს მიწერენ , დადებით ემოციებს გამოხატავენ როდესაც ქუჩაში მხვდებიან. ისინი ყველაზე მეტად დამეხმარნენ ამ პრობლემების გადალახვაში. მათი თითოეული კომენტარი და გამოგზავნილი შეტყობინება ენერგიებით მავსებდა და უფრო მეტად მაძლევდა წინსვლის სტიმულს.,,

( მარიამის გვერდის ლინკი -https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid0B2DaHg4w36bq5rVg9Mw4EguAyesVBrQRtL7Xhv8bayasW2BwgKmRqdjNgpkjj2ZHl&id=100083075305299&mibextid=Nif5oz)

Ავტოსაგზაო შემთხვევამ შეცვალა შენი პირადი ცხოვრებაც, გსურს ამაზე საუბარი?

 ,,Სანამ ავარიაში მოვხვდებოდი, მყავდა შეყვარებული. Ავარიის შემდგომ თავიდან სხვანაირად იყო განწყობილი როდესაც ტელეფონზე ველაპარაკებოდი, თუმცა მას შემდეგ რაც მნახა ყველაფერი ისე შეიცვალა მის ქცევაში, როგორც თეთრიდან შავზე. Სიმართლე გითხრათ მე ბოლომდე არვიცი მიზეზი, მხოლოდ მან იცის მის გონებაში რა მოხდა, დღემდე მიჭირს ამ ამბის და მათ შორის მისი დავიწყებაც. რათქმაუნდა ძალიან რთულია დაივიწყო ადამიანი, რომელიც გიყვარს და მასთან ერთად ასეთი ამბავი გადაგხდა .,,

Მარიამ, დასაქმებული ხართ?

,,დასაქმებული არ ვარ რადგან საერთოდ ვერ ვხედავ და დამოუკიდებლად ვერაფერს ვერ ვაკეთებ სახლში გადაადგილების გარდა, თუმცა ვერ ვიტყვი რომ პასიური ცხოვრებით ვცხოვრობ. ახლახანს დავიწყე დარბაზში სიარული და ვარჯიში, სადაც დავყავარ ჩემს მეგობარს. აპირებს ფიტნეს ინსტრუქტორობას, იცის ყველა ვარჯიში და მეხმარება იმაში, რომ ვივარჯიშო სწორად და ტონუსში მოვიყვანო ჩემი დასუსტებული კუნთები და ძვლები. ამის გარდა მე ჯერჯერობით აუდიო წიგნებს ვუსმენ.  სახელმწიფომ  ოპერაციები ნაწილობრივ დამიფინანსა,  თუმცა დაახლოებით ერთი იმდენით მეტი დასჭირდა ჩემს მრავლობით ქირურგიულ ჩარევებს. Ამჟამინდელი ოპერაცია რაც მაქვს დარჩენილი, იმას არ აფინანსებს სახელმწიფო. იმის მიუხედავად, რომ ეს არ არის პლასტიკური ოპერაცია და არის მხედველობის დაბრუნება, ჯანდაცვა ფიქრობს რომ ამის დაფინანსება არ არის აუცილებელი. ისინი არ მიფინანსებენ არც მარჯვენა თვალის პროთეზს.  ჩვენი სახელმწიფოსთვის 21წლის გოგოს, რომ თვალი არ აქვს და უნდა რომ სრულყოფილი სახე ჰქონდეს ეს არაფერს არ ნიშნავს ალბათ. მათ ასეთი დევიზი აქვთ “თუ სუნთქავ არ კვდები ხვდები?”მეტი მათზე არაფრის თქმა არ შემიძლია. თუმცა რაც გამიკეთეს  იმისთვისაც ძალიან მადლობელი ვარ.,,

Რას ეტყოდი ადამიანებს,რომლებმაც მსგავსი გადაიტანეს?

,,ცოტა რთულია სიტყვით მიმართო ადამიანს, ვისაც ასეთი კოშმარი გადახდა, რადგან მე ვიცი რამხელა სტრესიც მოაქვს ამ ყველაფერს, ამასთან ერთად კომპლექსები ტკივილები და ემოციური არასტაბილურობა. მხოლოდ შემიძლია ვუთხრა ის, რომ იყვნენ ძლიერები, გაუძლონ, იბრძოლონ წავიდნენ მხოლოდ წინ. პირველ რიგში საკუთარი თავისთვის და არ დანებდნენ რაც არუნდა დაუჯდეთ საყვარელი ადამიანების გამო.,,

Რას ეტყოდით მძღოლებს?

,,მძღოლებს ვეტყოდი, რომ ნუ დაჯდებით საჭესთან რომელიმე ალკოჰოკური ან ნარკოტიკული თრობის ქვეშ მყოფები, რადგან ჩვენ გვინგრევთ ცხოვრებას და ამასთან ერთად საკუთარ თავსაც ინადგურებთ. გაუფრთხილდით პირველ რიგში საკუთარ თავებს და შემდეგ სხვებს.  Დააფასეთ სხვისი და თქვენი სიცოცხლე’’ 

Მარიამ, რა მიზნები გაქვთ?

,,  მინდა რომ რამდენიმე ენა შევისწავლო, გავხდე პროფესიონალი ფოტოგრაფი და ბევრი დასამახსოვრებელი ფოტო გადავიღო. ასევე,  მინდა ჩავაბარო უნივერსიტეტში ფსიქოლოგიაზე, მინდა მქონდეს ჩემი სახლი , რომელიც არასდროს  მქონია და მინდა ვიყო საამაყო შვილი, რისთვისაც აუცილებლად ყველაფერს გავაკეთებ. ‘’

Ინტერვიუს ბოლოს Გვითხარით საყვარელი ფრაზა.

,,ჩემი საყვარელი ფრაზა არის “არ გაბედო სიკვდილი სანამ ცოცხალი ხარ”.

Მარიამი თავისი ისტორიით მხოლოდ ერთი ფურცელია იმ წიგნში, სადაც ადამიანების ცხოვრება ერთი გაუთვალისწინებელი შემთხვევის გამო სამუდამოდ იცვლება. Ამ ადამიანურ ისტორიებში შედეგი ხშირად ერთმანეთზე მძიმე, დრამატული და განსხვავებულია. მიზეზი კი მსგავსი - გადაჭარბებული სიჩქარე ან არაფხიზელ მდგომარეობაში მყოფი მძღოლი ან ორივე ერთად.

Საგზაო შემთხვევების  უახლეს სტატისტიკაზე, აქტორთან ,,ალიანსი უსაფრთხო გზებისთვის ხელმღვანელი’’ , ეკა ლალიაშვილი საუბრობს.

,,2023 წლის ორი  კვარტალის განმავლობაში (იანვარ-ივნისი) 2 580 საგზაო სატრანსპორტო შემთხვევა მოხდა (სსკ–ის 276-ე მუხლის მიხედვით), დაიღუპა 189, ხოლო დაშავდა 3 326 ადამიანი. დედაქალაქში მოხდა 1 276 შემთხვევა, დაშავდა 1 485 ადამიანი, ხოლო დაიღუპა 34 პირი.  მიმდინარე წლის 6 თვეში, 16 წლამდე 6 მოზარდი დაიღუპა, ხოლო 380-მ მიიღო ტრავმა.

„მიმდინარე  წლის იანვარ-ივნისში წინა წლის იგივე პერიოდთან შედარებით საგზაო სატრანსპორტო შემთხვევები მომატებულია 0.31%-ით, დაზიანებები შემცირდა 6 %-ით, ხოლო ლეტალობა შემცირდა 14,5 %-ით. 

პირველ ორ კვარტალში მსხვერპლის რაოდენობა შემცირდა, თუმცა შემცირება უნდა იყოს მუდმივი და მდგრადი. საგზაო უსაფრთხოების ამაღლება მხოლოდ  იმ შემთხვევაში მოხდება თუ შევძლებთ მივმართოთ სხვადასხვა სახის პრევენციულ ღონისძიებებს საგზაო ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების, ტრანსპორტის გამარულობის, საგზაო მოძრაობის მონაწილეთა ცნობიერების ამაღლების თვალსაზრისით.

საგზაო შემთხვევების  მძიმე შედეგებით დასრულების ერთ-ერთი წამყვანი ფაქტორი სიჩქარის გადაჭარბება და ტრანსპორტის აგრესიული მართვაა,  ამიტომ ქულათა სისტემის ადმინისტრირება ჭკვიანი კამერების მიერ სწაფად და ეფექტურად აამაღლებს უსაფრთხოებას, შეამცირებს აგრესიულ მართვას და მძღოლების ქცევის შეცვლას  შეუწყობს ხელს.’’

Აღსანიშნავია, რომ მსოფლიო ჯანდაცვის ორგზანიზაციის (WHO) თანახმად, საქართველო ავტოსაგზაო შემთხვევების შედეგად სიკვდილიანობის მაჩვენებლით მსოფლიოში ერთ-ერთ წამყვან პოზიციაზეა. Სიკვდილი გზებზე,  იმდენად შეერია ყოველდღიური ცხოვრების ამბებს, თითქოს შეეჩვია კიდეც ადამიანის ყურთასმენა და უმეტესად ასახვას მხოლოდ Წამიერ შეშფოთებაში ჰპოვებს. Ამ  ისტორიებს მუდმივ ამბებად მხოლოდ ისინი დაატარებენ, ვინც მარიამის მსგავსად ტკივილი საკუთრივ გამოსცადეს. Ალბათ ამ გამოცდილებით აღარც მარიამი ჩაჯდებოდა ისეთ ავტომობილში, რომელსაც ნაბახუსევი მძღოლი მართავს, თუმცა ესეც არ იყოს ადამიანებმა არასდროს ვიცით რას უნდა ველოდეთ შემხვედრისგანაც. Არც თუ ისე იშვიათად ფატალური შემთხვევები ხომ სწორედ ისეთ დროს დგება, როცა დამნაშავე მძღოლი მეორე ავტომობილში ზის. Ნებისმიერ შემთხვევაში მიზეზი შედეგს ვერ ამსუბუქებს და ახლაც ამ სტატიაში, ბევრი საკუთარ თავს ამოიცნობს შერეული განცდებით. Წუხილი, სინანული, სიბრაზე რატომ მაინცდამაინც მას. Თუმცა ისიც ხომ არის რომ, თუ მას ახლა ფიქრი, წუხილი და სიბრაზე შეუძლია ესეიგი გადარჩა. ესეიგი ის დაუსრულებელ წიგნში ,,სიკვდილი გზებზე’’ უკეთესი ეპიზოდია, გადარჩენილების ცალკე ეპიზოდი. Სწორედ Ასეთია მარიამი, გოგონა რომელიც არ დანებდა. ახალი გარეგნობით ახალი ცხოვრება დაიწყო და მიზნადაც ბევრისთვის  შეუძლებელი დაისახა.  Გადაიღოს შთამბეჭდავი ფოტოები თვალებით, რომლითაც ვერ ხედავს.  Მხედველობის ნაწილობრივი დაბრუნება კი კვლავ ოპერაციას, თანხებს და მარიამის შინაგან სიძლიერეს მოითხოვს და თუ უმძიმეს ავარიაში მარიამის გადარჩენა სასწაულია, მას ბოლომდე სჯერა, რომ კეთილი ადამიანების დახმარებით, მის  ცხოვრებაში კიდევ ბევრ პოზიტიურ სასწაულს მოახდენს.

მარიამ ტატანაშვილის დახმარებისთვის თანხა შეგიძლიათ ჩარიცხოთ ანგარიშის ნომრებზე: 

მიგრაცია ჩვენი ქვეყნის მოსახლეობაში ის მოცემულობაა, რომელიც დროსთან ერთად ისევე პროგრესირებს, როგორც მაგალითად დაავადება, რომელიც უმეთვალყურეოდ არის მიტოვებული. Რეალობას კიდევ უფრო ართულებს ის, რომ ხშირ შემთხვევაში ეს მიგრაცია იძულებითია. Ნების საწინააღმდეგო ქცევას კი უმეტესწილად სოციალურ-ეკონომიკური ფაქტორები განაპირობებს. თუმცა ეს არ არის ერთადერთი მიზეზი, რის გამოც ადამიანები ქვეყნის დატოვების გადაწყვეტილებას იღებენ. Სტატიის მთავარი პერსონაჟიც ამ ნიშნით შევარჩიეთ-სოფიო გედენიძე ქუთაისიდან. Პროფესიით ჟურნალისტი, სხვადასხვა მედია საშუალებაში მუშაობის მრავალწლიანი გამოცდილებით. Მარტოხელა დედა, რომელმაც წლების წინ მისთვის ყველაზე ღირებული: შვილი, ოჯახი და სამშობლო კომპლექსური მიზეზების გამო დატოვა. Პირად ეკონომიკურ სტაბილურობაზე მეტად, როგორც თავად ამბობს ემიგრაციის გარდაუვალობა საზოგადოების მენტალობამ და განწყობებმა განაპირობა, რომელიც კიდევ უფრო მეტი სიმძაფრით გამოიხატებოდა 8 წლის წინ ,,განათხოვარი’’ ქალების მიმართ.

,,,Თურქეთში ქალაქ სტამბულში 2015 წელს  წამოვედი. მიუხედავად იმისა, რომ საკმაოდ შეძლებული ოჯახიდან ვიყავი და გამაჩნდა საკუთარი პროფესია და საყვარელი საქმე (ჟურნალისტი მრავალწლიანი სატელევიზიო პრაქტიკით)აი, ერთ დღეს, ოჯახისთვის სრულიად მოულოდნელად, ვიღებ გადაწყვეტილებას, ქვეყნის დატოვებისა და  ემიგრაციაში წასვლის თაობაზე. მიზეზი სოციალური ფონი და ქართული, მით უფრო ქუთაისური მენტალიტეტი იყო, რაც სამწუხაროდ , დღემდე განქორწინებული ქალების ხვედრია ,,რას იტყვის ხალხი.’’ ჩემმა ქორწინებამ დიდხანს არ გასტანა, ახალგაზრდა, გამოუცდელი დედა დავრჩი შვილთან მარტო და ორივე მშობლის პასუხისმგებლობით. Ვიაზდებდი , რომ ამ ყველაფრისთვის თავი დამოუკიდებლად უნდა გამერთმია, რისთვისაც პირადი შემოსავლები არ იქნებოდა საკმარისი. Ამავდროულად, გარშემომყოფთა დამოკიდებულება ჩემი ახალი სტატუსის -განქორწინებულის მიმართ არც ისე მიმღებლობითი აღმოჩნდა.  Ეს ყველაფერი სტრესულ ფონს უფრო მიმძაფრებდა და ერთადერთ გამოსავლად ქვეყნის დატოვება მივიჩნიე.  Ოჯახი  ცივილურად მიუდგა ჩემს გადაწყვეტილებას.იფიქრეს ,გარემოს შეცვლა ცოტას დაალაგებდა ჩემს სულიერ მდგომარეობას და ძალიან მალე, უკანვე საკუთარი სურვილით დავბრუნდებოდი. თურქეთი კი მხოლოდ იმიტომ ავირჩიე, საქართველოსთან  ახლოს არის და ხშირად შევძლებდი ოჯახის წევრების ნახვას.’’

Რამდენად რთული იყო თავის დამკვიდრება უცხო ქვეყანაში?

,,უკვე 8 წელია მარტოხელა დედა და ემიგრანტი ვარ. არ ვუშინდები სიძნელეებს, რომელსაც ღიმილით ვხვდები.სიახლეებს და გამოწვევებს კი შემართებით.

ბევრჯერ დავცემულვარ და  ცრემლები მომიწმინდავს საკუთარი თავისთვის, გამიღიმია და წამომდგარვარ.Ძნელია, როცა ყველა ტკივილს თუ ემოციას მარტო უმკლავდები...Აქაც ვცდილობ ჩემი პატარა საქართველო  მქონდეს.ყველა ქართველს მინდა დავეხმარო, თუ რამე შემიძლია.Რაც შეეხება თურქეთს, მათი მადლიერი ვარ. 8 წელი თითქმის ყველა სამსახურში     ვიმუშავე,  სადაც ემიგრანტი შეიძლება დასაქმდეს და მერწმუნეთ ,არც ცუდი უფროსი და არც ცუდი თანამშრომელი არ შემხვედრია. Რამდენადაც გასაკვირი არ უნდა იყოს, ისევ ჩვენი ქართველი თუ გიმტრობს.(რა თქმა უნდა ყველას არ ვგულისხმობ)Არ მითაკილია არსად მუშაობა.აქ ტყუილა არავინ გიხდის.დღეს 2 ადგილას ვმუშაობ და ფეხზე მყარად ვდგავარ.ალბათ იმიტომ, რომ არასდროს ვიბოღმები სხვებზე.გულწრფელად მიხარია სხვების წარმატება  და უკიდურეს შემთხვევაშიც კი არასდროს ვივიწყებ პოზიტივს. Უფრო მეტი შემართებით ვიბრძვი  მიზნების მისაღწევად. ‘’

რა გახსენდებათ ყველაზე დიდ სირთულედ,რაც ემიგრაციაში ამ წლების განმავლობაში გამოიარეთ?

,,მიგრაციაში ყოფნამ ძლიერ ქალად მაქცია, რომელსაც საკუთარი თავის გარდა აქ არავინ ჰყავს, რომელსაც პრობლემას ვერავინ მოუგვარებს. ვფიქრობ ,ყველა ემიგრანტი ქალი გმირია.ძნელია მონატრება ოჯახის და ერთადერთი შვილის, ეს გრძნობა შინაგანად განგრევს. Ძნელია, როცა შენს ხელში გაზრდილი  პატარა ბიძაშვილის გარდაცვალების ამბავს იგებ და   დაკრძალვაზეც ვერ მიდიხარ გამოსამშვიდობებლად.’’

Სოფიო თქვით რომ ოჯახს იმედი ჰქონდა, გარემოს შეიცვლიდით და შინ მალევე დაბრუნდებოდით. Რვა წელი გავიდა რას აპირებთ, რა მიზნები გაქვთ?

,,თურქეთი დღეს ჩემი მეორე სამშობლოა, აქ განვლილ სირთულეებთან ერთად ვიპოვე პიროვნული თავისუფლება, შევიძინე უცხოელი მეგობრები, გავხდი ფინანსურად დამოუკიდებელი.ამის მოლოდინი სამწუხაროდ , საქართველოში არ მაქვს. Ვიცი, რომ ჩემი კოლეგები ,მითუფრო რეგიონულ მედიებში, ენთუზიაზმე მუშაობენ, ბევრიც საერთოდ ჩემსავით ემიგრანტი გახდა. როცა სხვა ქვეყანა გაძლევს იმას, რისი არქონის გამოც საკუთარი დატოვე, რთულია დათმო რთული გზით მოპოვებული და ისევ ნულიდან დაიწყო. Სწორედ ამიტომაა, რომ თუნდაც სტამბულის ქუჩებში, ყოველწლიურად უფრო მეტი ქართული საუბარი მესმის, ეს მახარებს და მასევდიანებს კიდეც, რადგან ვფიქრობ ისინიც ჩემსავით დაუზუსტებელი ვადით  იქცევიან ემიგრანტებად.’’

Ქართველების გადინება რომ თურქეთის პარალელურად მთელს მსოფლიოში მზარდია, ამას სტატისტიკაც მოწმობს. Საქსტატის ეროვნული სამსახურის  მონაცემებით,   2022 წელს  წინა წელთან შედარებით მიგრაციული სალდო გაორმაგდა და 1000 ადამიანზე 14.7 % შეადგინა. Მაშინ როდესაც იგივე მაჩვენებელი 2015 წელს მხოლოდ 0.9 % იყო. Აქტორის რესპონდენტი მკვლევარი მიგრაციის საკითხებში, ნუგზარ კოხრეიძე აცხადებს რომ მიგრაციული მოვლენების ამგვარი განვითარება, ქვეყანაში სოციალურ და პოლიტიკურ კრიზისს შექმნის და საჭიროა გამართული საიმიგრაციო პოლიტიკის წარმოება.

საქართველოში მიგრაცია სტაბილურად მზარდია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოსახლეობის გადინება უწყვეტად მიმდინარეობს. ბოლო დროს წინ წამოიწია ახალმა დანიშნულების ქვეყნებმა, მაგალითად გაიზარდა მიგრანტთა რაოდენობა აშშ-ში , წინა დეკადებთან შედარებით. გარდა ამისა, გაეროს თავშესაფრის მოთხოვნის სტატისტიკის მიხედვით,  საქართველოს მოქალაქეების დიდი რაოდენობა კვლავ მიმართავს თავშესაფრის მოთხოვნით ევროპის ქვეყნებს. ბოლო დროს გარკვეულმა პოლიტიკურმა მოვლენებმა განაპირობა ბელგიის მიერ საქართველოს უსაფრთხო ქვეყნის სიიდან ამოყვანა, რაც ერთი მხრივ სერიოზულ საიმიჯო პრობლემებს უქმნის ქვეყანას (განსაკუთრებით კანდიდატი სტატუსის მიღებასთან მიმართებით) და მეორე მხრივ აადვილებს თავშესაფრის მიღებას მათთვის,  ვინც ბელგიას მიმართავს. მზარდი შრომითი მიგრაცია განპირობებულია სოციალურ-ეკონომიკური მდგომარეობის რთული ვითარებით ქვეყანაში. ასევე,  ბოლო დროს თავი იჩინა მიგრაციის ახალმა მიზეზმა, როდესაც შეძლებული და წარმატებული ადამიანები ოჯახებით მიგრირებენ.

ამის მიზეზად შვილებისთვის უფრო უსაფრთხო, პროგნოზირებადი და სტაბილური გარემოს ძიება მოჰყავთ. რა თქმა უნდა, ასეთი ინტენსიური  მიგრაციული პროცესი საფრთხეს უქმნის ქვეყნის განვითარებას, რადგან ხდება შრომის უნარიანი, ენერგიული და აქტიური მოქალაქეების გადინება და ძალიან მცირეა იმ ადამიანების რიცხვი ვინც უკან ბრუნდება. უკან ნებაყოფლობით დაბრუნებული მიგრანტების სტატისტიკას თუ გადავხედავთ უმეტესობა ადამინებისა ბრუნდებიან ჯანმრთელობის პრობლემების, ასაკის ან სამუშაოს დაკარგვის გამო. თუ იმასაც გავითვალისწინებთ, რომ გარკვეული ნაწილი შრომით უნარიანი უკან დაბრუნებულთა მიგრანტების კვლავ მიგრირებენ, მაშინ სურათის უკეთესობისკენ ცვლილება მცირედით ხდება. შედეგად, სახელმწიფოს სჭირდება მეტი სამედიცინო და სოციალური პაკეტების განხორციელება. შესაბამისად, ხარჯის გაზრდა. ასეთი მოვლენების განვითარება პერსპექტივაში  ქვეყანას დიდ სოციალურ და პოლიტიკურ კრიზისს უქადის და საჭიროა მწყობრი და გამართული საიმიგრაციო პოლიტიკის წარმოება.’’

Როგორია შრომითი მიგრაციის გავლენა საქართველოს ეკონომიკაზე, აქტორის კითხვას  ორგანიზაციის ,,საზოგადოება და ბანკები’’ დამფუძნებელი გიორგი კეპულაძე პასუხობს. ,,ეს არის მნიშვნელოვანი პრობლემა ჩვენი ქვეყნისთვის, რადგან სამუშაო ძალების გადინების შედეგად ქვეყანაში მცირდება მუშახელი, ასეთ პირობებში გრძელვადიანი ეკონომიკური ზრდა წარმოუდგენელია, გასულ წელს საქართველოდან ემიგრაციაში დაახლოებით 100 000 ადამიანი წავიდა, ჩვენი ტიპის ქვეყნისთვის ეს კოლოსალურად დიდი ციფრია. Მე მესმის მათი გადაწყვეტილების, არავის არ უხარია ოჯახს მოწყდეს, ისინი იძულებულნი ხდებიან წავიდნენ, ეს არის ძალიან მძიმე როგოეც მორალურად ასევე ფსიქოლოგიურად. Შემდგომში კი მათივე მძიმე შრომის შედეგად გზავნილების სახით ნაწილობრივ აკომპენსირებენ საქართველოს ეკონომიკის დაზარალებას სამუშაო ძალების გადინებით. Ქვეყანა უნდა იყოს დამოკიდებული არა უცხოეთიდან გზავნილებზე, არამედ საკუთარ სამუშაო ძალებზე. Სახელმწიფომ უნდა შექმნას ისეთი პირობები, რომ ადამიანებს კაპიკების გამო ოჯახების იძულებით დატოვება არ დასჭირდეთ.’’

Აღსანიშნავია რომ სწორედ გასულ წელს საქართველოში რეკორდულად მაღალი ფულადი გზავნილები განხორციელდა.  ეროვნული ბანკის მონაცემებით,  ქვეყანამ 2022 წელს გზავნილების სახით 4.4 მილიარდი დოლარი მიიღო, რაც ისტორიული მაქსიმუმია და 2021 წელთან შედარებით  ციფრი თითქმის ორჯერ გაზრდილია.

2022 წელს საქართველომ ყველაზე მეტი გზავნილი რუსეთიდან მიიღო და თანხამ 2 მილიარდ დოლარს გადააჭარბა. Ხუთეულში შემდეგ ადგილს იკავებენ Იტალია, აშშ საბერძნეთი და  ისრაელი .

Მაშინ როდესაც დარგის სპეციალისტები ქვეყნიდან შრომის უნარიანი მოქალაქეების გადინების მაღალ ნიშნულსა და გრძელვადიან რისკებზე საუბრობენ, საქართველოს სტატისტიკის ეროვნული სამსახურის ბოლო კვლევა პოზიტიურ დინამიკას აჩვენებს. Კვლევის თანახმად 2023 წლის მეორე კვარტალში სამუშაო ძალის მონაწილეობის დონეს (სამუშაო ძალის წილი 15 წლის და უფროსი ასაკის მოსახლეობაში) წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით  1.6%-ით გაიზარდა და 53.2%-ით განისაზღვრა, ხოლო დასაქმების დონე 2.1%-ით გაიზარდა და 44.3% შეადგინა.

Ციფრებში ასახული Პოზიტიური დინამიკის პარალელურად ფაქტად რჩება  ისიც, რომ სტატიის გმირის სოფიო გედენიძის მსგავსად, უცხოეთი ჩანაცვლებულ სამშობლოდ   სულ უფრო მეტი ქართველისთვის ხდება.

არალეგალური ნაგავსაყრელები საქართველოში-  პრობლემა რომელიც მისი მნიშვნელობის მიუხედავად ხშირ შემთხვევაში ნაკლებად პრიორიტეტულად აღიქმება, ეს იმ ფონზე როდესაც ქვეყანაში არალეგალური ნაგავსაყრელების რიცხი სამწუხაროდ წლებთან ერთად მზარდია, შესაბამისად ჰაერის დაბინძურების ხარისხის მაღალი ნიშნული და კლიმატის ცვლილება სულ უფრო მეტ სახიფათო რისკებს ქნის.  დღესდღეობით, საქართველოში ნარჩენების განთავსების სისტემის მთავარ ღერძს მუნიციპალური ნაგავსაყრელები წარმოადგენს.

,,აქტორის,, მიერ მოძიებული ინფორმაციის თანახმად, ქვეყნის  მასშტაბით  ამ ეტაპზე 29 არსებული ოფიციალური, მაგრამ უნებართვო   ძველი  ნაგავსაყრელია, არცერთ მათგანზე გარემოსდაცვითი ნებართვა არ არსებობს.  ეკოლოგების ნაწილი პრობლემას  მათ არასწორ ფუნქციონირებაში ხედავს, გარემოს დაცვის ექსპერტი ნინო ჩხობაძე ამბობს რომ ამ დრომდე, რეგიონულ ნაგავსაყრელებზე ნარჩენების დახარისხება არ ხდება, რაც მთავარ არსს-  ნარჩენების მართვადობას ვერ უზრუნველყოფს. პარალელურად თემაზე საუბრისას ეკოლოგი წამყვან  პრობლემად სტიქიური ნაგავსაყრელების  ზრდის ტენდენციას ასახელებს.

,,კლიმატის მოქმედებათა გეგმაში გაწერილია რომ 2023 წელს საქართველოში რეგიონული ნაგავსაყრელების მოწყობა უნდა დასრულდეს, რაც ძალიან მეეჭვება , რადგან ამ ეტაპზე ჩვენ მხოლოდ აჭარაში გვაქვს თანამედროვე ტიპის ნაგავსაყრელი , რაც შეეხება სტიქიურ  ნაგავსაყრელებს , მათი  კერები  დღემდე წარმოადგენს  ემისიას სათბური გაზებისა, რადგან ასეთი კერების დახურვა ძირითადად კუსტარულად ხდება შესაბამისად სახეზეა მეთანის გამოყოფა, რაც ატმოსფერულ ჰაერში გაიბნევა და გარემოს დაბინძურების საშიშ რისკებს ქმნის, სამწუხაროდ უნდა აღინიშნოს რომ შეინიშნება არალეგალური ნაგავსაყრელების ზრდის ტენდენცია“ აცხადებს ნინო ჩხობაძე.

სტიქიური ნაგავსაყრელების არსებობის თვალსაზრისით გამონაკლისი არც იმერეთის რეგიონი და კერძოდ ქუთაისია, ფოტომასალაში აღბეჭდილი სანიტარული კერები კი მხოლოდ ნაწილია იმ ვითარებისა, რაც აქტორის მკითხველის ინფორმირებისთვის არაერთხელ გაგვიშუქებია, მწვანეყვავილას მიმდებარედ გაპონოვის ქუჩაზე, სამშენებლო ინერტული  მასალები, საყოფაცხოვრებო ნივთები თუ  პოლიეთილენის ნარჩენები არამარტო ხმელეთს აბინძურებს, მდინარე რიონსაც უერთდება.  აღსანიშნავია, რომ ქუთაისს აქვს ნარჩენების მართვის გეგმა, რომელიც მუნიციპალიტეტმა  2018 წელს შეიმუშავა და  5 წლიან პერიოდს 2018-2022 წლებს მოიცავდა. ეკოლოგიისა და მყარი ნარჩენების განყოფილების ხელმძღვანელი ირწმუნება , რომ გეგმის 90% შესრულებულია.

,,ქალაქში ორი სტიქიური ნაგავსაყრელია, მწვანე ყვავილას ქუჩაზე და სინაგოგასთან ახლოს. დაგეგმილია მათი მიწით გადაფარვა და მიმდებარე ტერიტორიაზე კამერების დაყენება, რომ თავიდან იქნას აცილებული მსგავსი პრობლემა. სხვა ადგილებში ინერტული ნარჩენების ნაგავსაყრელი არ არსებობს. თუკი სადმე არის ასეთი, ეს იქნება კერძო სუბიექტის ტერიტორია, ზოგიერთი მათგანი სპეციალურად აყრევიებს რათა მოხდეს მისი ტერიტორიის გასწორება, ქალაქს ამ დრომდე არ აქვს ინერტული მასალების პოლიგონი, რადგან მოძიებული  ნაკვეთების მოსაზღვრე მეპატრონები ამის წინააღმდეგნი არიან. ამ ეტაპზე მიმდინარეობს მოლაპარაკება მეზობელ მუნიციპალიტეტებთან (წყალტუბო, ბაღდათი-ვანი, სამტრედია)იმ მიზნით რომ გაკეთდეს ინერტული მასალების საერთო პოლიგონი“  -აცხადებს ტყაბლაძე.

როდესაც ვსაუბრობთ არალეგალური ნაგავსაყრელების შემცირებასა და მართვაზე, ჯაჭვურ ბმაში უნდა აღინიშნოს შესაბამისი ინფრასტრუქტურის არსებობის საჭიროება  და სოციალური პასუხისმგებლობა. ნიშანდობლივ პრობლემად ხშირად იკვეთება არასაკმარისი კონტეინერები, განსაკუთრებით დახარისხების თვალსაზრისით.

კითხვაზე რამდენად მოცვადია  ქალაქის მასშტაბით არსებული კონტეინერები ტყაბლაძე აცხადებს:,,ქალაქში განთავსებულია 1500 კონტეინერი და ასევე სეპარირებისთვის დამატებით 150 კონტეინერი,  როგორც მოგეხსენებათ მოქმედებს ნარჩენების გატანის ორი პრინციპი. კონტეინერებით და ასევე ზარის სისტემა. ზარის სისტემა მუშაობს კერძო დასახლებებში, ხოლო კონტეინერების სისტემა მუშაობს საერთო ბინებთან და ასევე ცენტრალურ გზებზე. ჩვენს მიერ და დონორების დახმარებით შევძელით ქუთაისში შეგვექმნა მწვანე ნარჩენების კომპოსტირების ცენტრი, რომელიც პირველია საქართველოში.შენობა არის 3024 მ2 სადაც მხოლოდ მწვანე ნარჩენების დამუშავება მიმდინარეობს.“

სოციალური პასუხისმგებლობის და მოქალაქეობრივი თვითშეგნების საკითხია ის, როდესაც ცარიელი ურნების გარშემო  ინსტიქტურად მოსროლილი ნარჩენების პარკებს ვაწყდებით, თუმცა ქალაქში ბევრს ალბათ არც დაცლის მოლოდინში გადავსებული და მიმოფანტული ნაგავი უკვირს.

პრობლემის ლოკალურობას თუ გავცდებით, უახლოესი წლების გლობალური ანალიზი ასეთია, დაბინძურებისა და ჯანმრთელობის გლობალური ალიანსის 2019 წლის ანგარიშით  ატმოსფერული და შენობის შიდა ჰაერის დაბინძურების შედეგად საქართველოში წელიწადში ყოველ 100 000 სულ მოსახლეზე 140  ადამიანი კვდება, აღნიშნული მაჩვენებლით ამავე წელს  საქართველომ, ევროპის რეგიონში სერბეთის შემდეგ მეორე ადგილი ,,დაიმსახურა.“ 2021 წლის მსოფლიო ჰაერის ხარისხის ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ საშუალო წლიური კონცენტრაციის მიხედვით, საქართველო 117 ქვეყანას შორის 42-ე ადგილზეა, სადაც კონცენტრაცია 21 მკგ/მ³-ს შეადგენს . ამავე ანგარიშში   დასავლეთ აზიის ყველაზე დაბინძურებული ქალაქების რიცხვში  რუსთავიც შევიდა.

                               ეკა შალამბერიძე